Namık Kemal’in Hayatı ve Sürgün Edilme Sebebi

20 Aralık 202025 Mart 2021 Seda TENİK 0 yorum Namık Kemal Kimdir ?, Namık Kemal Neden Sürgün Edildi ?, Namık Kemal'in Eserleri

Namık Kemal toplum için sanat anlayışını savunmuş. Osmanlı imparatorluğunun hüküm sürdüğü dönemde yaşamıştır. Şiir, tiyatro ve roman yazarıdır. Aynı zamanda bir gazetecidir. Vatansever bir Tanzimat dönemi aydınıdır. Eserlerinde izlediği heyecanlı, kavgacı kişiliği nedeniyle “ Vatan Şairi” olarak anılır. İntibah isimli romanı ilk edebi romandır. Vatan Yahut Silistre ise ilk sahnelenen tiyatro oyunudur. İlk tarihî romanı Cezmi’dir. Bu üç eseri ile ünlüdür.

Namık Kemal küçük yaşlarında annesini kaybetmiştir. Bu dönemde dedesi ile kalarak ile Rumeli ve Anadolu’nun çeşitli yerlerini gezerek özel eğitimler almıştır. Arapça ve Farsça dil bilgisi oldukça iyidir. Bu dönemde yaşantısı ilerde edebiyatını da etkileyecektir. İlk görevine İstanbul’da Hariciye Nezareti Tercüme Odası’nda başlamıştır. Burada çalışırken Tasvir-i Efkar’da yazmaya başlamış Şinasi bey ile tanışmıştır. Şinasi’nin düşünce yapısı Namık Kemal’i etkilemiş. Namık Kemal’in fikirleri doğu tefekküründen batı’ ya kayma gerçekleştirmiştir.

Şinasi’nin Paris’e gitmesinin ardından gazete Namık Kemal’e kalmıştır. Bu dönemde yaptığı devlet eleştirmeleri nedeninden dolayı fark edilmeye başlanmış. 1867 yılında Ziya Paşa ile Paris’e kaçmışlar ve orada Hürriyet gazetesini kurmuşlardır. Orada Namık Kemal arkadaşları ile fikir ayrıma düşerek tekrar İstanbul’a dönmüştür. Sadrazam Âli Paşa döneminde İstanbul’da Diyojen isimli mizah dergisini yayınlamış. Sadrazam Ali Paşa’nın ölümünden sonra İbret gazetesini çıkararak tekrardan muhalefete başlamıştır. Bu eleştirileri nedeni ile Gelibolu’ya atanmış. Buradaki görevinden de bahane gösterilerek Osmanlı İmparatorluğu tarafından görevden alınmıştır.

Namık Kemal’in Sürgün Edilmesi

İlk sahnelenen tiyatrosu Vatan Yahut Silistre’nin halkın olay çıkartmasına sebebiyet verdiği için Namık Kemal sorgulanmadan Mağusa’ya sürüldü. Burada geçirdiği süre boyunca birçok eser yazmaya devam etmiş. Sürgünün ardından yeniden İstanbul’a gelen Namık Kemal 2. Abdülhamit döneminde mecliste kullandığı sözlerden ötürü tekrardan sürgüne gönderilmiştir. Midili sürgünlüğü esnasında 20 Türk ilkokulu açmış. “Vaveyla”, “Murabba”, “Vatan Mersiyesi” gibi şiirlerini burada yazmıştır. 1887 yılında Sakız adasına gönderilmiş. 1887 yılında 47 yaşında yaşamını yitirmiştir.

“İnsan vatanı sever, çünkü hürriyeti, rahatı, hakkı vatan sayesinde kaimdir.” Yaşamı boyunca Türk edebiyatına birçok eser kazandırdı. Divan edebiyatındaki süslü kelimeleri reddederek toplumun anlayacağı bir dil ile yazmayı tercih etti. Fransız edebiyatını benimsedi ve romantizmin etkisinde kaldı. Tiyatroyu eğlencelerin en faydalısı olarak görmüş ve toplumun eğitilmesindeki bir araç olarak düşünmüştür. Yaşamı gurbette ve sürgünlerle geçse de davasının peşinde gitti.

Edebiyatımıza kazandırdığı bu eserlerle birlikte aramızda yaşamaya devam edecek. Buraya kısa bir not düşmek istiyorum, Vatan Yahut Silistre Kitabını okudum, çok güzel ve vatan sevgisi ile dolu bir kitaptı. O zaman padişah ne düşündü de sürgün etti tabi anlayamadım. Ama bu duruma çok üzüldüm… Geçmişte vatanına bu kadar bağlı ve aşk ile savunan bir kişiyi Vatan Yahut Silistre kitabı ile biraz olsun tanımak insanın içindeki vatan aşkını daha da canlandırıyor. Kitabı okurken oradaki karakterleri içten hissettim ve sanki o savaşta bende varmışım gibi oldum. Halkın bu tiyatroyu izledikten sonra neden gösteri yaptıklarını şimdi daha iyi anlıyorum. Karakterlerin kalıplaşmış davranışları da çok etkileyici etkenlerden bir tanesi.

Namık Kemal ve benzer vatan sevdalısı insanların kitaplarını okumak ve tanımak her Türk genci için önemlidir çünkü günümüzde bu duyguları ön plana çıkaracak ve hakiki manada etkileyecek eserler çok azdır. Halen Vatan sevdalısı insanların olduğunu bilmek ve düşünmek, gelecekte bu gibi savaş durumları ile karşılaştığımızda bizi hem psikolojik yönden hem de eylem yönünden etkilemesi bakımından oldukça olumlu etki yaratacaktır.