Yargı Ve Yapay Zeka
Merhaba arkadaşlar bugün sizlere yargıda yapay zeka kullanılırsa nasıl olur? Sorusunu sorup sizleri de düşündürüp cevap aramaya çalışacağım. Öncelikle böyle birşeye neden ihtiyaç duyulur, gelin beraber bunu düşünelim ve bunu bende sizlere örneklerle açıklamaya çalışayım.
Çoğumuz gerek sosyal medyadan gerekse izlediğimiz okuduğumuz haberlerden görüyoruz ki yaşanan bir olay sosyal medyada gündem olmadan halkın vicdanını rahatlatacak bir ceza almıyor maalesef. Halkımız için yargı çalışmalarını yürütenler belki bizim bilmediğimiz yoğunluklar yüzünden belki daha ağır suçlarla karşılaştıklarından etkilenerek bizim çok büyültüğümüz bir olaya daha az tepki verebiliyorlar. Dediğim gibi bunda bizim bilmediğimiz çeşitli nedenler olabilir. Çünkü bu kararları verenler de bizim gibi insanlar ve belli bir süre sonra gerek psikolojik gerekse işin verdiği alışmışlık yüzünden bazı olaylarda gereken tepki ve cezayı veremeyebiliyorlar. Adaletin simgesinden de belli olduğu gibi çok hassas bir terazi dengesi şart. Aynı zamanda da geç gelen adalet adalet değildir sözünden de anlayacağımız gibi adaletin kısa zamanda tecelli etmesi gereklidir.
Bu anlattıklarım vatandaşlar arasında sıkça konuşulan ve herkesin bildiği konular. O yüzden bunlardan daha fazla bahsetmeyip yargıda insan yerine yapay zeka/makina dili/yazılımlar kullanılsa nasıl olur ? diye sorup sizleri de bu konuda düşünmeye iteceğim. Tabi ki bu konular günümüz koşulları için uzak görünse de gelecekte böyle bir yargı sisteminin olabileceğine inanmaktayım. Günümüzde kullandığımız sosyal medya hesapları, mobil bankacılık, görüntülü konuşma v.b gibi çoğaltabileceğimiz teknolojileri belki bundan 10-15 yıl önce hayal bile edemezken şimdi en gencimizden en yaşlımıza kadar hepimiz kullanıyoruz. Buna binaen neden yargıda da teknoloji ve yapay zeka olmasın sorusunu sizlere soruyorum ?
Yargıda Yapay Zeka Kullanılırsa Nasıl Olur ?
İnsanların hata yapma payı yazılımlara göre daha fazladır. Bunun sebebi nedir diye kısaca düşünecek olursak;
- Psikolojik durum
- Yorgunluk
- Hastalık
- Geçmişte yaşadığı bir olay
- İş stresi
- İşin vermiş olduğu alışmışlık
- Fiziksel koşullar
- .
- .
v.b gibi sizinde düşünüp bu listenin altına ekleyeceğiniz bir sürü şeyler vardır eminim ki..
Birde şunu düşünelim şimdi, yukarıda yazdığımız durumlar sizce bir bilgisayar yazılımı için geçerli olur mu ? Psikolojik durum, hastalık , yorgunluk, işe duygularını katma vs. bunlardan birisi bir bilgisayar yazılımı için geçerli olur mu? Bence olmaz, çünkü bu yazılımlar hazırlanırken duygulardan tamamen uzak, insan vicdanı, kanunlar ve mantık çerçevesinde hazırlanır. Bu yüzdendir ki yapay zeka ve yazılım ile verilen kararlar insanların verdiği kararlara göre daha hızlı ve adaletli olabilir. Peki böyle bir sistem gelecekte kurulursa karar mekanizmaları yapay zekaya nasıl tanıtılır? Yani yapay zekanın vereceği kararların insani ve vicdani olması nasıl sağlanır. Sonuçta karar veren bir makine ama ona bu karar yapılarını ekleyen insanlar ve insanların belirlediği kanunlar. Bu konuyu farklı bir başlık altında açıklayacağım.
Yapay Zekaya Yargı Karar Yapıları Nasıl Tanımlanabilir ?
Yapay zekaya iş yaptırabilmek için tabiki öncelikle şuç unsurları bu yazılıma tanıtılmalıdır. Ardından kanunlarında tanıtılması gereklidir. Tabiki adalet gibi çok hassas bir terazinin yapay zeka yapısına geçişini sağlarken bu yapıyı kuranlarda çok hassas olmalı. Bunu nasıl yapabiliriz diye düşündüğümüzde vicdani kararlar çerçevesinde kalabalık insan gruplarına sorular sorulup anketler yapılabilir. Bu iş için tabiki uzun uzadıya düşünülüp böyle bir sistem için bolça kafa yorulmalı..Bu konu çok farklı ve uzun olacağı için buraya hiç girmeyeceğim. Bu yazımda Türk yargı sisteminde yapay zeka nasıl olur diye biraz düşünüp hayal etmiş olduk sizlerle. Eğer gelecekte böyle birşey olursa siri gibi konuşan bize sorular sorup cevaplar alan gelişmiş bir sistemle karşılaşabiliriz ve insani hatalardan uzak yapay zekaya dayalı bir sistemle karşılaşabiliriz.